Koffie

Berend zit in het hoekje van de bank. Er komt een klein druppeltje speeksel uit zijn mondhoek naar beneden vallen. Ik zie dat het precies naast zijn, normaal doorweekte maar nu verder droge slab terecht komt. Hij wiegt een beetje heen en weer en kijkt me pas aan als ik al vlak voor hem sta. Zijn ogen, die diep in hun kassen liggen, kijken me een beetje droefgeestig aan. Ik ga naast hem op de bank zitten en begin weer met mijn vaste riedeltje: bloedruk meten, pols, saturatie, longen, hart, buik en oren nakijken. Een verzorgster staat er bezorgd naast. 

De afgelopen week ben ik bijna elke dag bij Berend langs geweest. Hij wil sinds twee weken bijna niets meer drinken en niet eten. Het personeel maakt zich erg veel zorgen. En het is behoorlijk frustrerend dat ik niets kan vinden als oorzaak van dit gedrag. Slapen doet hij goed. Hij is een maand geleden nog onder narcose geweest bij de tandarts. Hij heeft geen koorts. Bloedonderzoek toont een volstrekt normaal beeld. Ik kan alleen niet zien hoe zijn keel eruit ziet, want hij weigert zijn mond open te doen als ik wil kijken.

Mijn hypothese is dat hij last heeft, of last heeft gehad, van een virale bovenste luchtwegontsteking waardoor hij wat pijn heeft of heeft gehad bij het slikken. Twee weken geleden heeft hij ook een periode gehoest. Je ziet vaker dat patiënten met een verstandelijke beperking dan in een soort vicieuze cirkel komen. Pijn bij het slikken gevolgd door minder drinken gevolgd door nog langer pijn in de keel, dan nog minder drinken…  Ik heb hem in elk geval pijnstilling gegeven in de hoop dat hij vanzelf weer gaat drinken als hij erg veel dorst heeft. Dat heeft alleen nog niet veel geholpen tot nu toe.

Berend ondergaat ondertussen gelaten al mijn onderzoeken. Het enige opvallende deze keer is dat zijn turgor wat slechter lijkt te zijn. De turgor is de elasticiteit van de huid. Door even zachtjes in de huid te knijpen ter hoogte van het sleutelbeen van de patiënt, kun je bepalen of de turgor nog goed is. Als de huid niet soepel terugveert dan is de turgor “verminderd”. Een slechte turgor kan duiden op uitdroging.

Ik bel de moeder van Berend en leg uit dat ik hem toch graag wil laten beoordelen in het ziekenhuis. Het duurt me allemaal net te lang. Zijn moeder vind het een akelig idee dat hij naar het ziekenhuis moet, maar ze begrijpt wel dat ik hem graag wil laten beoordelen door een collega. 

Na overleg met de dienstdoend internist vertrek ik weer naar de poli voor de rest van het spreekuur. 

Berend gaat ondertussen met een medewerkster naar de SEH. Het is een drukke middag en als ik aan het eind van mijn spreekuur de telefoon opneem en de internist uit het ziekenhuis hoor, moet ik weer even schakelen naar Berend.

De internist vertelt me dat ze Berend heeft beoordeeld en bloed bij hem heeft afgenomen. Ze had gelukkig hetzelfde probleem als ik: ook zij mocht niet in Berends keel kijken. 

Terwijl Berend moest wachten op de bloeduitslagen heeft hij alleen wel drie koppen koffie gedronken vertelt ze vrolijk. „ Ik denk dus dat we het wel even kunnen aanzien en ik wil hem graag weer naar huis sturen” 

„Dat lijkt me een goed plan.” zeg ik opgelucht „Blijkbaar is de vicieuze cirkel doorbroken. Dan stuur ik hem morgen wel weer naar jullie voor een paar koppen koffie.Want kennelijk wil hij bij jullie wel drinken”

Het blijft net te lang stil aan de andere kant van de lijn. „Geintje collega” zeg ik snel.

De naam van Berend is gefingeerd.

Michiel Vermaak, 30 januari 2014