“Een aanval die voorkomen kon worden”

In een overvolle artsenkamer neem ik deel aan de papieren ochtendvisite. Ik voel me tamelijk onnozel zoals ik er op de derde rij bijzit. Het is mijn eerste week stage bij kinderneurologie, in het tweede jaar van de opleiding tot arts voor verstandelijk gehandicapten. Ik moet er weer erg aan wennen om in een witte jas rond te lopen. Het heeft wel weer iets vertrouwds, maar het voelt ook een beetje vreemd.

Tijdens de ochtendvisite is het vaste prik dat er allerlei anti-epileptica worden opgehoogd, verlaagd, gestopt of gestart. Wat me opvalt is dat dit bij sommige patiëntjes soms dagelijks zorgt voor een andere mix aan medicijnen. 
De ernst van de epilepsie bij deze patiëntjes behoeft uiteraard een stevige behandeling. Maar farmacologisch en farmacodynamisch kan ik niet verklaren dat je na een dag al kunt zeggen of bepaalde medicamenten hun werk doen of niet. Bij navraag blijkt het voornamelijk ‘op ervaring gebaseerd’.

Tja, daar kan ik natuurlijk niet tegenop.

Ik moest hier onwillekeurig aan terugdenken toen ik laatst een van mijn patiënten terugkreeg uit het ziekenhuis. Hij had de dag daarvoor zijn jaarlijkse grote epileptische insult gehad. Maandelijks heeft hij een paar kleine aanvalletjes, maar ongeveer eens per jaar is het echt goed raak. Hij blijft dan, ondanks de nodige coupeermedicatie, in een insult hangen. 
Het gevaar op een ademhalingsdepressie door nog meer coupeermedicatie te geven, wordt dan gewoon te groot buiten het ziekenhuis. Het blijft vervelend voor deze patiënt dat hij naar het ziekenhuis moet om zijn ernstige aanval te couperen.

We weten dat we zijn jaarlijkse aanval kunnen voorkomen. Om dat te doen, zouden we hem 365 dagen van het jaar een hoge dosering anti-epileptica moeten geven. Dat hebben we inderdaad een tijdje gedaan. De epileptische insulten verdwenen nagenoeg maar het gevolg was dat hij de hele dag sliep.

De patiënt komt nu weer terug na een nachtje ziekenhuis. Mijn collega in het ziekenhuis heeft hem een forse ophoging van zijn medicatie gegeven. Vanuit een puur neurologische kijk op de wereld een perfecte ingreep, want geen epilepsie = goed. Wat betreft de kwaliteit van leven van deze man alleen iets minder.

Volgende week maar weer wat afbouwen bedenk ik mij, terwijl ik terugloop naar de poli.

Eerder gepubliceerd op mednet 15 januari 2013